8 دلیل شکستن مته و راه های جلوگیری از آن
مته انواع مختلفی دارد که برای مصارف مختلف طراحی شده اند. اما حتی مته مناسب یک کار مشخص نیز در صورتی که از آن استفاده درستی نشود ممکن است بشکند. این می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در زیر خلاصه شده است.
1. استفاده از مته نامناسب برای سوراخکاری مصالح مختلف
نکته کاملاً مهم در سوراخکاری، انتخاب مته دریل مناسب برای کار موردنظر است. اگر از مته نامناسبی استفاده شود، حتی اگر سایر فاکتورها نیز به صورتی که میخواهید تنظیم شود، باز هم ممکن است مته بشکند. علاوه بر جنس فولاد، طول مته پیچی نیز بر پایداری آن تأثیر می‌گذارد. هر چه مته پیچی بلندتر باشد، احتمال شکستن آن بیشتر است. بنابراین تنها در هنگام سوراخکاری مصالح عمیق از مته های بلند استفاده کنید. اگر از مته مناسب دریل خود استفاده نکنید، مته میشکند و قطعه کار خراب میشود. عملیات سوراخکاری غیر ممکن خواهد شد. مته کاربیدی در عین سختی بالا مستعد شکستن است. بطور کلی هرچه جنس مته سخت تر باشد احتمال شکستن آن بیشتر است.
2. محکم نبستن قطعه کار و مته
یکی دیگر از دلایل شکستن مته مارپپچی این است که اگر قطعه کار یا مته در طول مدت سوراخکاری به درستی محکم نشده باشند، هرگونه حرکت اضافی مته میتواند منجر به شکست آن شود. در بسیاری از مواقع پیش می آید که قطعه کار در نگهدارنده دستگاه درستی چفت نشده باشد و در حین کار حرکت کند. حرکت طولی و عرضی قطعه کار در حین سوراخکاری موجب شکستن مته میشود و به احتمال زیاد کار شما از بین خواهد رفت.
3. براده برداری ضعیف مته
شیارهای روی مته به عنوان کانالی برای برداشت و خروج براده‌ها عمل میکند. هرچه این شیار عمیق تر باشد، براده برداری بهتر انجام میشود. اگر براده برداری مته ضعیف باشد، ممکن است مته داخل قطعه کار قفل کرده و بشکند. براده برداری ضعیف مته همچنین به معنای تولید گرمای بیشتر است که میتواند منجر به افزایش دمای شدید در مته و درنهایت شکستن آن شود. اگر مته کند شده باشد نمیتواند براده برداری را از روی قطعه انجام دهد، حال اگر شما فشار بر روی قطعه کار را بیشتر کنید مته به احتمال زیاد میشکند. پس همیشه مته های خود را تیز نگه دارید.
4. کیفیت پایین مته
کیفیت مته از مهم ترین عوامل انتخاب یک مته برای انجام عملیات سوراخکاری است.
کیفیت مته اگر پایین باشد ، نقصی در تولید آن وجود داشته باشد، اگر از فولاد ابزاری بی کیفیتی ساخته شده باشد و یا اینکه بسیار کند باشد، ممکن است در هنگام استفاده بشکند. کیفیت مته پر اهمیت ترین فاکتور برای خرید مته است. اگر مته نامرغوب باشد در هنگام سوراخکاری میشکند و به قطعه کار آسیب میرساند و عملیات سوراخکاری را مختل میکند. به همین منظور خرید مته از محل های مورد اطمینان از نکاتی است که باید به آن توجه کرد. علاوه بر آن شناخت ابزار و تجربه کافی در این حوزه میتواند بسیار کمک کننده باشد.
5. سرعت سه نظام
اگر از مته بزرگ استفاده میکنید لازم است که سرعت سه نظام را کم کنید، بخصوص اگر قطعه کار شما سخت باشد. برای سوراخکاری در قطر بزرگ در قطعات سختی مانند استیل لازم است که دور سه نظام را کم کنید.
6. عدم استفاده از ماده خنک کننده برای خنک کاری مته
همانطور که اشاره شد، در هنگام دریل کاری دمای مته بسیار بالا می‌رود. اگر برای مدتی طولانی و بدون توقف روی قطعه کار دریل کاری کنید و اجازه خنک شدن به مته ندهید، مته داغ شده و میشکند.
خنک کاری مته یکی از عوامل مهم در طول عمر مته به حساب می‌آید که بر اساس مطالعات انجام شده اگر خنک کاری مته انجام نشود تا ۴ برابر از عمر مته کاهش میابد.
7. استفاده از مته دریل دستی به جای مته دریل ستونی
بعضی از مته‌ها تنها مناسب استفاده در دستگاه دریل ستونی هستند و شما حداکثر کنترل را روی سرعت تغذیه و برش در آن دارید. همچنین می‌توانید مته را به خوبی به داخل قطعه کار هدایت کنید. هرچه جنس مته سخت تر باشد، شکننده تر بوده و بیشتر مستعد شکست خواهد بود. مته‌های کاربیدی بسیار سخت هستند و لذا باید تنها در دستگاه دریل ستونی از آنها استفاده کرد.
8. استفاده نکردن از آب صابون
اصطکاک بین مته و قطعه کار در هنگام سوراخکاری بسیار زیاد است. این اصطکاک باعث داغ شدن مته و قطعه کار شده و نه تنها موجب کاهش طول عمر مته میشود بلکه باعث آسیب به قطعه کار و کم شدن کیفیت آن نیزمیگردد. در نتیجه مته پس از چندین بار استفاده میشکند. پس همواره از آب و صابون در حین سوراخکاری استفاده کنید.
نتیجه گیری و خلاصه مطلب
مته های پیچشی برای مصارف مختلف طراحی شده‌اند. بسته به اینکه میخواهید در فولاد ساختمانی یا فولاد استحکام بالا سوراخکاری کنید، باید مته مناسب کاربری خود را انتخاب کنید. اگر این کار را نکنید، ممکن است مته بشکند.
ما 8 دلیل شکستن مته در دریل را اینجا لیست می‌کنیم:
- استفاده از مته نامناسب برای سوراخکاری مصالح مختلف
- محکم نبستن قطعه کار و مته
- براده برداری ضعیف مته
- کیفیت پایین مته
- سرعت سه نظام (اسپیندل)
- عدم استفاده از ماده خنک کننده برای خنک کاری مته
- استفاده از مته دریل دستی به جای مته دریل ستونی
- استفاده نکردن از آب صابون
در کنار موارد ذکر شده رعایت نکات ایمنی هنگام سوراخکاری باید مدنظر قرار بگیرد. بطور مثال از مته‌هایی استفاده کنید که قبلاً برای سوراخ کردن دیگر فولادها استفاده نشده است. در هنگام سوراخکاری هرگز از دستکش محافظ استفاده نکنید. حتما عینک محافظ بزنید، تا از پرش براده ها به داخل چشم ها جلوگیری شود.